- درماتیت آتوپیک چیست؟
- انواع درماتیت آتوپیک چیست؟
- علائم درماتیت آتوپیک چیست؟
- علل ایجاد درماتیت آتوپیک چیست؟
- چه کسانی در معرض خطر ابتلا به درماتیت آتوپیک هستند؟
- عوارض بالقوه درماتیت آتوپیک چیست؟
- درماتیت آتوپیک چگونه درمان میشود؟
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- آیا میتوان از ابتلا به درماتیت آتوپیک پیشگیری کرد؟
درماتیت آتوپیک (اگزمای آتوپیک) شایعترین شکل اگزما است. وضعیتی است که باعث خارش، خشکی و ترک خوردن پوست میشود. درماتیت آتوپیک در کودکان شایعتر است و اغلب قبل از یک سالگی آنها ایجاد میشود. اما بزرگسالان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. این معمولاً یک وضعیت طولانی مدت (بیماری مزمن) است، اگرچه میتواند در برخی از کودکان با افزایش سن به طور قابل توجهی بهبود یابد یا حتی کاملاً برطرف شود.
در ادامه به تشریح علل ایجاد بیماری درماتیت آتوپیک، علائم و روشهای درمان آن میپردازیم.
درماتیت آتوپیک چیست؟
درماتیت آتوپیک (AD) یک بیماری مزمن پوستی است که در آن قسمتهایی از پوست خشک، ملتهب و خارشدار میشود. علت دقیق درماتیت آتوپیک به خوبی شناخته نشده است. یکی از عوامل ممکن است تولید بیش از حد سلولها در سیستم ایمنی بدن باشد که باعث التهاب میشود. درماتیت آتوپیک اغلب در دوران کودکی شروع میشود و به طور دورهای شعلهور میشود. در طول شعلهور شدن، ناحیه درگیر بشدت دچار خارش میشود و اگر فرد مبتلا قسمت درگیر بیماری را بخاراند باعث ایجاد خراش روی پوست و در نتیجه میتواند منجر به التهاب بیشتر پوست و بدتر شدن علائم شود.
در حال حاضر، هیچ درمانی برای درماتیت آتوپیک وجود ندارد. درمان شامل اجتناب از محرکها، ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و مصرف داروها برای کاهش علائم است.
انواع درماتیت آتوپیک چیست؟
همه انواع اگزما باعث خارش و قرمزی میشوند، اما درماتیت آتوپیک شدیدترین و مزمنترین آنهاست. انواع دیگر اگزما عبارتند از:
- اگزمای دست: اگزمای دست فقط روی دستها تأثیر میگذارد و اغلب در اثر تماس مکرر با مواد شیمیایی تحریککننده ایجاد میشود.
- درماتیت تماسی: درماتیت تماسی تحریک پوستی است که در اثر تماس با محرکهای خاص ایجاد میشود.
- اگزمای دیشیدروتیک: اگزمای دیشیدروتیک نوعی اگزما است که فقط در انگشتان دست، کف دست و کف پا ایجاد میشود.
- نورودرماتیت (لیکنفیکاسیون): نورودرماتیت با بخشهای ضخیم پوست به دلیل مالش یا خراش مکرر مشخص میشود.
- اگزمای نامولار: اگزمای نامولار یک بیماری مزمن است که باعث ایجاد قسمتهایی به اندازه سکه روی پوست میشود که اغلب خارش دارند.
- درماتیت استازیس: درماتیت استازیس نوعی تحریک پوستی است که در افرادی که گردش خون ضعیفی دارند، به طور معمول در ساق پا ایجاد میشود.
پزشکان و محققان در حال تلاش برای درک بهتر نحوه عملکرد اگزما و علت تاثیر آن بر بسیاری از افراد هستند. در حال حاضر هیچ درمان شناخته شدهای برای این بیماری رایج وجود ندارد.
علائم درماتیت آتوپیک چیست؟
علامت اولیه درماتیت آتوپیک، پوست خشک و خارشدار است که اغلب در طی شعلهور شدن به بثورات قرمز رنگ تبدیل میشود. بسیاری از عوامل فیزیکی و داخلی مختلف میتوانند باعث تشدید درماتیت آتوپیک شوند. التهاب حاصل باعث افزایش جریان خون و میل به خارش میشود. شعلهور شدن درماتیت آتوپیک بخشی از چرخه دردناک خارش و خراش است. مبارزه با عناصر فیزیکی و روانی که این چرخه را به پیش میبرند، سخت است. خاراندن در آن زمان احساس خوبی به فرد مبتلا میدهد اما میتواند منجر به التهاب بیشتر و حتی عفونتهای پوستی شود. درماتیت آتوپیک بسته به سن فرد علائم مختلفی دارد.
علائم در نوزادان
علائم در نوزادان میتواند شامل موارد زیر باشد:
علائم در کودکان
علائم در کودکان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بثورات در چینهای آرنج، زانو یا هر دو
- پوسته پوسته شدن در محل بثورات
- لکههای پوستی روشن یا تیره شده
- پوست ضخیم و چرمی
- پوست بسیار خشک و پوسته پوسته شده
- بثورات روی گردن و صورت، به خصوص اطراف چشم
علائم در بزرگسالان
بزرگسالان مبتلا به درماتیت آتوپیک معمولا پوستی بسیار خشک و پوسته پوسته دارند. در یک نظرسنجی در سال 2021 که توسط انجمن اگزما کانادا منتشر شد، 71 درصد از افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک متوسط یا شدید خارش خود را 7 از 10 یا بالاتر ارزیابی کردند. طبق گفته انجمن پوست آمریکا، بزرگسالان در نواحی متفاوتی نسبت به کودکان به درماتیت آتوپیک مبتلا میشوند. مناطق آسیب دیده معمولا عبارتند از:
بزرگسالانی که در کودکی به درماتیت آتوپیک مبتلا بودهاند ممکن است لکههای پوستی، تغییر رنگ یا پوستی ضخیم یا چرمی داشته باشند که به راحتی تحریک میشوند. برخی از افرادی که در دوران کودکی مبتلا به این بیماری بودهاند ممکن است تا سالها علائمی نداشته باشند اما در بزرگسالی علائم دوباره ظاهر شوند.
علل ایجاد درماتیت آتوپیک چیست؟
علت دقیق ایجاد درماتیت آتوپیک ناشناخته است. درماتیت آتوپیک مسری نیست، بنابراین این بیماری از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. درک اساسی از درماتیت آتوپیک این است که التهاب ناشی از یک واکنش ایمنی نادرست است. این واکنش ایمنی باعث ایجاد سلولهای التهابی بیش از حد در پوست میشود و این باعث ایجاد بسیاری از علائم درماتیت آتوپیک میشود.
افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک به دلیل تغییر در پوست، معمولا پوست خشکی دارند. پوست افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک بیشتر در معرض از دست دادن آب و ورود مواد محرک است. همه اینها منجر به ایجاد بثورات قرمز و خارشدار میشود. شعلهور شدن درماتیت آتوپیک میتواند محرکهای مختلفی داشته باشد، اما شیوه زندگی رایج و محرکهای محیطی عبارتند از:
- دوش یا حمام طولانی و داغ
- خراشیدن
- عرق کردن
- حرارت
- هوای سرد و خشک
- صابونها، شویندهها و پاک کنندهها
- پارچههای پشمی و مصنوعی
- محرکهای فیزیکی (خاک، ماسه، دود)
- آلرژنها (گرده، شوره، گرد و غبار)
- تمرینهای ورزشی دشوار
- فشار
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به درماتیت آتوپیک هستند؟
بر اساس گزارشات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) در ایالات متحده، تصور میشود حدود 7.2 درصد از بزرگسالان و 11.6 درصد از کودکان به اگزما یا آلرژیهای پوستی مبتلا هستند. این بیماری بر مردم از همه قومیتها تأثیر میگذارد، اما دادههای CDC نشان می دهد که کودکان آفریقایی آمریکایی بالاترین میزان ابتلا را دارند.
تخمین زده میشود که 17.8 میلیون نفر مبتلا به بیماری درماتیت آتوپیک هستند که اکثر آنها تشخیص داده نشدهاند. بر اساس تحقیقات سال 2021، حدود 10 تا 30 درصد از کودکان و 2 تا 10 درصد از بزرگسالان در کشورهای توسعه یافته مبتلا به بیماری درماتیت آتوپیک هستند.
به نظر میرسد یک جزء ژنتیکی در درماتیت آتوپیک وجود دارد. بدین معنی که افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک معمولاً یکی از اعضای خانواده خود را دارند که تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته است و تغییرات در ژن فیلاگرین به عنوان یک عامل ابتلا به درماتیت آتوپیک مرتبط است. افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک همچنین بیشتر به سایر بیماریهای آتوپیک مانند آلرژی یا آسم مبتلا هستند.
عوارض بالقوه درماتیت آتوپیک چیست؟
درماتیت آتوپیک میتواند منجر به ترک خوردگی و شکستگی پوست شود که فرد مبتلا را در معرض خطر عفونتهای باکتریایی یا ویروسی قرار میدهد، به خصوص اگر نواحی آسیب دیده خراش پیدا کنند. برخی از انواع عفونتها، مانند عفونت ویروسی اگزما هرپتیکوم، میتواند جدی باشد. علائم این وضعیت عبارتند از:
- اگزمای دردناک که به سرعت بدتر میشود.
- تاولهای پر از مایع که میترکند و زخمهای باز بجا میگذارند.
- احساس تب، لرز یا به طور کلی احساس ناخوشی
اگر فکر میکنید که ممکن است اگزما هرپتیکوم داشته باشید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید و دنبال مراقبتهای پزشکی باشید. برخی از افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک ممکن است اعتماد به نفس پایینی پیدا کنند. اگر خارش شدید باشد، درماتیت آتوپیک میتواند منجر به کاهش کیفیت خواب شود که ممکن است تأثیر منفی بر خلق و خو، تمرکز و رفتار فرد مبتلا داشته باشد.
درماتیت آتوپیک چگونه درمان میشود؟
هیچ درمانی شناخته شدهای برای درماتیت آتوپیک وجود ندارد. یافتن درمان مناسب برای کمک به کاهش خارش و ناراحتی مهم است. کاهش خارش استرس را کاهش میدهد و به جلوگیری از خاراندن بیش از حد که میتواند منجر به عفونتهای پوستی شود کمک میکند. گزینههای درمانی برای کنترل و مدیریت بیماری متفاوت است، از درمانهای خانگی و تغییرات روتین مراقبت از پوست گرفته تا محصولات مراقبت از پوست بدون نسخه (OTC) و داروهای تجویزی.
درمانهای خانگی
بهترین اقدام پیشگیرانه این است که پوست خود را مرطوب نگه دارید. این کار باعث حفظ رطوبت پوست و سلامت بهتر آن میشود. پوست سالمتر کمتر ملتهب میشود و سد بهتری در برابر آلرژنها و محرکها ایجاد میکند.
حمام کردن با آب ولرم و مرطوب کردن روزانه سادهترین راه برای آبرسانی به پوست است. استفاده از نوعی مرطوب کننده به نام نرم کننده در عرض چند دقیقه پس از حمام کردن بسیار مهم است. نرم کنندهها یک لایه محافظ روی پوست ایجاد میکنند که رطوبت را به دام می اندازد.
درمانهای بدون نسخه
مسکنهایی مانند تیلنول یا ایبوپروفن میتوانند به فرد مبتلا در مدیریت ناراحتی و التهاب کمک کنند.
آنتی هیستامینها میتوانند به تسکین خارش کمک کنند و برخی از آنتی هیستامینها حاوی داروهای آرامبخش برای کمک به خواب هستند. برخی از آنتی هیستامینهای خوراکی که ممکن است برای درمان درماتیت آتوپیک استفاده شوند عبارتند از:
- ستیریزین
- کلرفنیرامین
- دیفن هیدرامین
- دوکسیلامین
- فکسوفنادین
- لوراتادین
کورتیکواستروئیدهای موضعی مانند هیدروکورتیزون میتوانند به کاهش التهاب و خارش کمک کنند. آنها به اشکال زیر در بازار موجود هستند:
- ژل
- کرم
- لوسیون
- پماد
برای جلوگیری از عوارض جانبی، مهم است که از دوز ذکر شده در برچسب یا توصیه شده توسط پزشک متخصص بالاتر نروید.
درمانهای پزشکی
پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدهای قویتری نسبت به داروهای بدون نسخه موجود برای کمک به مدیریت التهاب و خارش تجویز کند. در موارد نادر، پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدهای خوراکی را برای 5 تا 7 روز تجویز کند. این قرصها با عوارض جانبی بیشتری همراه هستند و به طور کلی از مصرف آنها اجتناب میشود.
یک داروی بیولوژیکی تزریقی به نام دوپیلوماب توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان درماتیت آتوپیک تایید شده است که نمیتوانید با سایر درمانهای تجویزی آن را مدیریت کنید. این دارو با کاهش آزادسازی مولکولهای سیگنال دهنده، به نام اینترلوکین، که التهاب را تحریک میکند، عمل میکند.
همچنین ممکن است پزشک برای مرطوب نگه داشتن پوست و جلوگیری از خارش، باندهای دارویی یا پوششهای مرطوب را برای استفاده روی نواحی آسیبدیده تجویز کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای دریافت تشخیص اولیه باید به یک پزشک مراقبتهای اولیه یا یک متخصص پوست مراجعه کنید. یک پزشک میتواند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی موثر و درک عوامل محرک کمک کند. اگر درماتیت آتوپیک بر زندگی شما تأثیر میگذارد، همچنین ایده خوبی است که با یک پزشک صحبت کنید تا در مدیریت بهتر بیماری به شما کمک کند. همچنین در صورت مشاهده علائم عفونت پوستی زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- درد، تورم، حساسیت، یا گرما در اطراف بثورات
- رگههای قرمزی که از بثورات ایجاد میشود.
- ترشح از پوست
- تب
آیا میتوان از ابتلا به درماتیت آتوپیک پیشگیری کرد؟
کاملاً مشخص نیست که چرا برخی افراد به درماتیت آتوپیک مبتلا میشوند و در حال حاضر هیچ راه شناخته شدهای برای جلوگیری از ایجاد آن وجود ندارد. اما مرطوب نگه داشتن پوست و درک آنچه باعث تشدید درماتیت آتوپیک میشود میتواند به فرد در کاهش علائم کمک کند. محرکها معمولاً شامل استرس و برخی آلرژیهای غذایی است. آلرژیهای غذایی رایج عبارتند از:
- لبنیات
- تخم مرغ
- بادام زمینی
- غذای دریایی
- سویا
برخی از مواد محرک که با پوست فرد تماس میگیرند نیز میتوانند باعث تشدید علائم شوند. این عوامل تحریک کننده اغلب عبارتند از:
- پشم
- دود سیگار
- گرد و غبار یا ماسه
- صابون، مواد شوینده، لوازم پاک کننده
- الیاف مصنوعی