- سولاریوم چیست؟
- چرا از سولاریوم استفاده میشود؟
- اشعه ماوراء بنفش یا UV چگونه روی پوست تأثیر میگذارد؟
- آیا این باور درست است که سولاریوم باعث افزایش ویتامین D در بدن میشود؟
- عوارض جانبی و خطرات سولاریوم
امروزه از نظر بسیاری از افراد پوست برنزه اغلب به عنوان یک عامل جذابیت تلقی میشود. بسیاری از افراد علاقهمند به پوست برنزه، بیصبرانه انتظار فرا رسیدن فصل تابستان را میکشند. وقتی تابستان در راه است، پوست برنزه آرزوی بسیاری از افراد است، چه زن و چه مرد، به خصوص آنهایی که فرصت ندارند چندین روز را برای برنزه کردن در سواحل و یا استخرهای روباز بگذرانند. سولاریوم راه حلی است که میتواند پوست را بدون قرار گرفتن در معرض نور خورشید برنزه کند.
سولاریوم برنزه شدن را در مدت زمان کوتاهی فراهم میکند. سولاریوم فرآیندی است که در آن لامپها تشعشعاتی مشابه آنچه از خورشید دریافت میکنیم ساطع میکنند و به برنزه شدن پوست کمک میکنند. فردی که تحت این فرآیند قرار میگیرد در یک منطقه خاص در فاصله چند قدمی لامپهای UV دراز میکشد و لامپها روشن میشوند و اشعه فرابنفش را بر روی بدن ساطع میکنند و پوست را به تدریج برنزه میکنند. کل فرآیند بین 5 تا 20 دقیقه طول میکشد و بسیار ساده است.
بیایید ببینیم برنزه کردن با سولاریوم چقدر ایمن است و چه عوارضی ممکن است داشته باشد.
سولاریوم چیست؟
سولاریوم محفظههای کپسول مانندی هستند که برای برنزه کردن استفاده میشوند. آنها همچنین به عنوان تخت آفتاب، لامپ آفتاب و لامپ برنزه نیز شناخته میشوند. اتاقکها مناطق محصور شدهای با نورهای با شدت بالا هستند که فرد می تواند برای مدتی در آن بایستد یا دراز بکشد تا اثر برنزه کنندگی مشابه آنچه در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد میشود، ایجاد کند.
مانند پرتوهای خورشید، پرتوهای نوری ساطع شده از نورهای سولاریوم حاوی اشعه ماوراء بنفش (UV) است و بنابراین خطر ابتلا به سرطانها و بیماریهای چشمی مرتبط با اشعه ماوراء بنفش را به همراه دارد. پرتوهای فرابنفش نور در سولاریوم متمرکزتر از اشعههای خورشید است، به این معنی که تابش UV ساطع شده توسط لامپهای سولاریوم شدیدتر از تابش ساطع شده از خورشید است. برای مثال، آزمایشهای انجامشده توسط آژانس حفاظت از تشعشع و ایمنی هستهای استرالیا تخمین زد که نور ساطع شده توسط تعدادی از سولاریومهای تجاری در استرالیا سه برابر شدیدتر از خورشید ظهر تابستان در بریزبن، کوئینزلند است.
علاوه بر شدت کلی بیشتر، نسبت پرتوهای نور ساطع شده از سولاریوم که پرتوهای UV-B هستند (در مقابل پرتوهای UV-A و UV-C) بیشتر از نسبت پرتوهای UV-B منتشر شده از خورشید است. اشعه UV-B نوعی از اشعه ماوراء بنفش است که بیشترین خطر را برای سلامتی دارد و یکی از دلایل اکثر سرطانهای پوست است.
چرا از سولاریوم استفاده میشود؟
سولاریوم در سالهای اخیر به طور گسترده به عنوان روشی ایمن برای برنزه شدن تبلیغ شده است. با این حال هیچ مدرک علمی برای اثبات این دیدگاه وجود ندارد. ترویج سولاریوم با این افسانه مرتبط است که پوست برنزه سالمتر و جذابتر است. این باور به طور گسترده دربسیاری از نقاط جهان وجود دارد، و بنابراین صاحبان سولاریوم در هنگام تبلیغ محصولات خود این باور را تشویق میکنند تا مشتریان را تشویق کنند تا برای برخورداری از مزایای فرضی پوست برنزه برای دریافت خدمات سولار هزینه بپردازند. با این حال، صاحبان سولاریوم در هنگام تبلیغ محصولات خود اطلاعات کافی در مورد خطرات سلامتی برنزه کردن بر اساس سولاریوم به مشتریان بالقوه خود ارائه نمیدهند.
در حالی که بسیاری از افراد خود را در معرض لامپهای سولاریوم قرار میدهند به این باور که آنها روش ایمنتری برای برنزه کردن نسبت به حمام آفتاب ارائه میدهند، در حال حاضر هیچ مدرکی برای اثبات این دیدگاه که برنزه کردن با دستگاه سولاریوم ایمن است، وجود ندارد. همانطور که در بالا ذکر شد، مشخص شده است که بسیاری از لامپهای سولاریوم سطوح شدیدتری از اشعه UV-B نسبت به خورشید ساطع می کنند و قرار گرفتن در معرض اشعه UV-B به طور خاص دلیل اصلی خطرات سلامتی مرتبط با قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
اشعه ماوراء بنفش یا UV چگونه روی پوست تأثیر میگذارد؟
سلولهای پوست در لایه بالایی پوست (اپیدرم) رنگدانهای به نام ملانین میسازند. ملانین به پوست رنگ طبیعی میدهد. هنگامی که پوست در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار میگیرد، ملانین بیشتری تولید میکند. این باعث تیره شدن و برنزه شدن پوست میشود. برنزه شدن نشانه آن است که پوست در اثر اشعه ماوراء بنفش آسیب دیده است. این نشانه سلامتی نیست.
برنزه شدن بدون سوزش همچنان میتواند باعث آسیب پوست، پیری زودرس پوست و سرطان پوست شود. اشعه ماوراء بنفش میتواند باعث آسیب دائمی DNA شود. هر بار که پوست خود را در معرض اشعه UV قرار میدهید، خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهید. افراد از هر نوع پوستی در معرض خطر آسیب پوست، پیری زودرس و سرطان پوست هستند. برای به دست آوردن بهترین محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش، از کلاه، لباس محافظ، کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و سایه استفاده کنید.
آیا این باور درست است که سولاریوم باعث افزایش ویتامین D در بدن میشود؟
نه نه نه! سولاریوم هرگز ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین نمیکند و از برنزه کردن در فضای باز نیز ایمنتر نیست. عدم درک واقعیات میتواند به معنای واقعی کلمه تفاوت بین زندگی و مرگ باشد. هم اشعه ماوراء بنفش نوع A (UVA) و هم اشعه ماوراء بنفش نوع B (UVB) باعث آسیب سلولی میشود که میتواند منجر به سرطان پوست شود. هنگامی که در یک دستگاه سولاریوم دراز میکشید، در درجه اول در معرض اشعه UVA هستید که به عمق سطح پوست نفوذ میکند و به سلولهای زیر آسیب میرساند و باعث پیری زودرس پوست میشود. اشعه UVA اشعهای است که موجب ساخت ویتامین D میگردد، اما مقدار زیاد آن و قرار گرفتن در معرض آن برای مدت طولانی مشکلات زیادی را برای پوست به وجود خواهد آورد. اما اشعه UVB که یکی دیگر از نورهای ساطع شده از دستگاه سولار است کمکی به پوست برای ساخت ویتامین D نمیکند، بنابراین خطر ابتلا به سرطان پوست را بدون دریافت هیچ سودی افزایش میدهد!
در مورد این ادعا که دستگاههای سولاریوم دوز کنترلشدهای از اشعه ماوراء بنفش ساطع میکنند، «دوز کنترلشده» اشعه ماوراء بنفش از یک دستگاه سولاریوم دوز خطرناکی است. افرادی که برای برنزه کردن از دستگاههای سولاریوم که مکرر اشعههایی توسط لامپهای آفتابی با فشار بالا به پوست میتابانند، استفاده میکنند ممکن است در مقایسه با دوزی که از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دریافت میکنند، ۱۲ برابر بیشتر دوز سالانه UVA دریافت کنند. تخمین زده می شود که 10 دقیقه حضور در یک دستگاه سولاریوم با اثرات سرطان زایی 10 دقیقه قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید و مستقیم تابستانی مدیترانه مطابقت دارد.
در افرادی که برای اولین بار قبل از 35 سالگی از سولاریوم استفاده میکنند، خطر ابتلا به ملانوم، کشندهترین شکل سرطان پوست تا 75 درصد افزایش پیدا میکند. پرتوهای فرابنفش علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و تسریع علائم پیری پوست مانند چین و چروک و لکههای قهوهای، سیستم ایمنی بدن را نیز تضعیف میکند، که خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهد.
عوارض جانبی و خطرات سولاریوم
شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش مصنوعی لامپهای سولاریوم خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهد. در اینجا برخی از عوارض جانبی و خطرات سولاریوم آورده شده است. نکته قابل تامل و تاسف برانگیز اینجاست که نتایج سولاریوم دوام زیادی ندارد. این ریسکی است که افراد علاقهمند به داشتن پوست برنزه و انجام سولار برای نتایج موقت میپذیرند!!
هنگامی که میخواهید سولاریوم درمانی کنید، باید این موارد را در نظر داشته باشید:
- یکی از خطرات بسیار جدی، خطر بروز سرطان پوست است.
- ممکن است باعث آسیب طولانی مدت به بینایی شود.
- خطرات پیری زودرس پوست به دلیل تخریب کلاژن پوست.
- پوست ممکن است تحریک شود و مشکلات پوستی ایجاد کند.